Giữa núi rừng hùng vĩ và tiếng cồng chiêng vang vọng, Tây Nguyên không chỉ làm say lòng người bởi cảnh sắc thiên nhiên mà còn níu chân du khách bằng những món ăn dân dã, đậm đà bản sắc. Trong đó, gà nướng cơm lam được xem là “đại sứ ẩm thực” của vùng đất này – một sự kết hợp hài hòa giữa hương vị núi rừng và bàn tay khéo léo của người dân tộc.
Với miếng gà vàng óng, thơm lừng mùi lá rừng, ăn kèm cơm lam dẻo ngọt và chén muối sả cay nồng, món ăn này đã chinh phục không chỉ thực khách trong nước mà còn để lại ấn tượng sâu đậm với bạn bè quốc tế.
Cơm lam vốn là món ăn truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số như Ê Đê, Gia Rai, Ba Na, M’Nông… Ban đầu, cơm lam chỉ đơn giản là gạo nếp bỏ vào ống tre, thêm nước suối, bịt lá chuối rồi nướng trên than hồng để mang theo khi đi rẫy, đi rừng.
Gà nướng thì thường được chế biến từ gà chạy bộ – loại gà nuôi thả tự nhiên trên nương rẫy, thịt săn chắc, thơm ngọt. Khi kết hợp gà nướng với cơm lam, người Tây Nguyên đã tạo ra một món ăn vừa tiện lợi, vừa giàu dinh dưỡng, vừa thể hiện sự sáng tạo trong ẩm thực núi rừng.
Điểm làm nên sức hút của gà nướng cơm lam chính là hương vị “có một không hai”:
Gà được ướp với các loại gia vị đặc trưng của núi rừng như sả, ớt, tiêu rừng, mật ong rừng, lá é, lá chanh… tạo nên mùi thơm quyến rũ.
Cơm lam mang vị ngọt bùi của gạo nếp mới, hòa với mùi thơm của ống tre cháy xém và lá chuối.
Muối sả hoặc muối ớt xanh là “linh hồn” của món ăn, tạo sự cân bằng giữa vị béo ngọt của gà và vị dẻo thơm của cơm.
Khi ăn, thực khách sẽ cảm nhận được lớp da gà giòn nhẹ, thịt bên trong vẫn mềm mọng, thấm gia vị. Cơm lam bóc ra từng đoạn, chấm với muối sả cay nồng, khiến mỗi miếng ăn như bùng nổ hương vị.
Gà ta nuôi thả (khoảng 1 – 1,2 kg)
Gạo nếp ngon
Sả, ớt, tỏi, hành tím
Muối, tiêu rừng, mật ong rừng
Ống tre tươi, lá chuối
Bước 1: Sơ chế nguyên liệu
Gà làm sạch, để nguyên con, khứa nhẹ để gia vị thấm.
Gạo nếp vo sạch, ngâm từ 4–6 tiếng cho mềm.
Bước 2: Ướp gà
Giã nhuyễn sả, ớt, tỏi, hành tím, trộn cùng muối, tiêu rừng, mật ong và một chút dầu điều.
Thoa đều hỗn hợp lên gà, ướp ít nhất 2 tiếng (tốt nhất qua đêm).
Bước 3: Làm cơm lam
Cho gạo nếp vào ống tre, thêm lượng nước suối vừa đủ, bịt kín bằng lá chuối.
Nướng trên than hồng, lăn đều để cơm chín đều, thơm mùi tre.
Bước 4: Nướng gà
Xiên gà vào que tre hoặc đặt trên vỉ nướng, quay đều tay trên lửa than.
Liên tục phết mật ong và gia vị để gà vàng óng, không bị khô.
Gà nướng cơm lam không chỉ là món ăn mà còn là một phần của văn hóa cộng đồng Tây Nguyên. Món ăn này thường xuất hiện trong các lễ hội cồng chiêng, lễ mừng lúa mới, lễ hội đâm trâu… Nó là biểu tượng của sự hiếu khách – khi nhà có khách quý, chủ nhà sẽ làm gà nướng, cơm lam và rót rượu cần để mời.
Nếu muốn thưởng thức gà nướng cơm lam chuẩn vị, bạn có thể ghé:
Buôn Đôn (Đắk Lắk) – nổi tiếng với gà nướng mật ong và cơm lam thơm dẻo.
Pleiku (Gia Lai) – nơi có nhiều quán gà nướng cơm lam đậm chất dân dã.
Kon Tum – nổi bật với cơm lam nướng từ tre rừng và muối sả đặc biệt.
Chọn gà ta thả vườn, thịt săn chắc, da vàng tự nhiên.
Gạo nếp phải thơm, hạt tròn đều, không bị mốc.
Nếu mua mang về, nên tách gà và cơm lam, bọc kỹ để giữ hương vị.
Gà nướng cơm lam không chỉ đơn thuần là món ăn, mà còn là hành trình trải nghiệm văn hóa và hương vị của Tây Nguyên. Dù đã đi xa, hương thơm nồng nàn của thịt gà, vị dẻo ngọt của cơm lam vẫn khiến thực khách nhớ mãi. Nếu có dịp đặt chân lên mảnh đất này, hãy dành thời gian thưởng thức món ăn trứ danh ấy để cảm nhận trọn vẹn “hồn” của núi rừng.
